Bağkur ve SGK Nedir? Farkları nelerdir?

Hayatlarını çalışarak sürdüren kişiler için sosyal güvenlik sistemi kapsamında devlet tarafından emeklilik hakkı tanımlanmıştır. Emeklilik hakkı, temelde çalışma gücünün yitirildiği yaşlılık halinde çalışmanın planlı bir şekilde bırakılması durumu olarak tanımlanır. Emeklilik hakkı kazanan kişiler, emeklilik döneminde belli bir gelir elde etmeye devam  ederler ve bu gelir çalışma hayatları süresince izledikleri hayat standartlarını korumaya destek olur. Ancak bunun için kişilerin çalışma hayatı boyunca emeklilikte faydalanmak için devletin kurduğu sosyal güvenlik sistemine belirli bir prim ödemesi gerekir. Bu primin bağlı olduğu sistemin adı ise, çalışma türüne göre değişiklik gösterir. İşte biz de bu yazımızda Bağkur ve SGK sistemlerini tanımlayıp, SGK Bağkur farkı konusuna değiniyoruz.

Bağkur Nedir? Kimler Bağkurlu Olabilir?

Sosyal güvenlik sistemi kendi içerisinde alt gruplara ayrılmıştır. SGK (4A), Bağkur (4B) ve Emekli Sandığı (4C) olarak adlandırılan bu alt gruplar, kişilerin hangi kurumdan emekli olacağını belirtir. Bağkur, herhangi bir işverene bağlı olmadan kendi nam ve hesabına çalışan kişiler için düzenlenen sistemdir. Kişiler, bir işverenden bağımsız olarak çalıştıklarından, bağkur sistemine giriş de kişilerin kendileri tarafından gerçekleştirilir. Dolayısıyla Bağkur sigortasına kişiler kendileri başvurur ve sigortaya bağlı primleri de yine kendileri öder. Bağkur prim ödemelerini düzenli olarak yapanlar, isteğe bağlı sigorta yaptırmış olur ve emeklilik hakkı kazanır.

Bağkur sigortasına başvuran kişilerin başka bir sigorta grubu kapsamında olmaması gerekir.

Bağkur, bir iş yerine sahip kişilerin emeklilik dönemini güvence altına alan sigorta türü olarak düşünülebilir. Esnaf ve zanaatkarlar, serbest ticaret sahipleri esnaf sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıt yaptırmış bireyler, kollektif kişilerin ortakları, anonim şirketlerin kurucu ortağı ve yönetim kurulu üyeleri bağkur sigorta sistemine dahil olabilecekler arasında yer alır. Temelde bir emeklilik kurumu olan Bağkur, kişilerin aynı zamanda sağlık sigortası ile yaşlılık ve ölüm masraflarını da karşılar.

SGK Nedir? Kimler SGK’li Olabilir?

Sigorta çeşitlerinden bir diğeri ise, 4A çalışanları kapsayan ve eskiden SSK olarak isimlendirilen “4A Sigortası” ya da yaygın kullanımı ile SGK sigortasıdır. Eskiden SSK’ye prim ödeyen kişilerin dahil olduğu sigortanın 2006 yılında 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile kurulan SGK’ye devrolması sonucunda, bu sigortanın ismi de değişikliğe uğramıştır. Bu sigorta, özel bir iş yerinde bir işverene bağlı sözleşmeli olarak çalışan kişilere güvence sağlar.

4A çalışanı olarak emekli olabilmek için öncelikle sigortalı olarak aktif olarak çalışıyor olmak gerekir. Sigorta şartlarının oluşması için prim ödemesi yapılmalıdır. 4A sigortası için kadın ve erkeklere farklı şartlar tanımlanmıştır. Ancak SGK emeklilik için belirtilen yaş, prim günü ve sigorta başlangıcı gibi kıstaslar çeşitli düzenlemelerle değişikliğe uğrayabilir.

Bağkur ve SGK Arasındaki Fark Nedir?

Bağkur ve SGK arasında prim ödemeleri ve emeklilik hesaplamaları bakımından bazı farklar bulunur. Bu farklar temel olarak şu şekilde sıralanabilir.

• Kendi işlerini yapan kişilerin dahil olduğu Bağkur sisteminde, prim ödemeleri sigortalı kişi tarafından yapılır. SGK çatısı altında bulunan kişilerin sigorta primleri ise işçi ve işveren payından oluşur. Diğer bir ifadeyle primler işçi ve işveren tarafından ödenir.
• Bağkur ve SGK’ye dahil olan çalışanların emekli olmak için beklemeleri gereken süreler ve prim gün şartları farklılık gösterir. Farklı prim gün şartı ve farklı bekleme sürelerine tabi kişilerin hak ettikleri emeklilik aylıkları da değişmektedir.

Ancak dönem dönem Bağkur ve SGK’lileri etkileyecek düzenlemeler yapılmakta ve emeklilik şartları da buna göre farklılaşmaktadır. Basında EYT düzenlemesi olarak bilinen düzenleme önerilerinde de, prim ödeme sürelerinin ve bekleme dönemlerinin birbirine yaklaştırılması düşünülmektedir.